- Γραβιέρα Κρήτης, ΠΟΠ. Που έχει αποδοθεί σε όλους τους νομούς της Κρήτης
- ΚρητικόΠαξιμάδι,ΠΓΕ.ΌλοιοινομοίτηςΚρήτης
- Ξυνομυζήθρα Κρήτης, ΠΟΠ. Όλοι οι νομοί της Κρήτης
- ΠηχτόγαλοΧανίωνΚρήτης,ΠΟΠ.ΝομόςΧανίων
- ΠορτοκάλιαΜάλεμεΧανίωνΚρήτης,ΠΟΠ.ΝομόςΧανίων
- ΕλαιόλαδοΧανιάΚρήτης,ΠΓΕ.ΝομόςΧανίων
- ΕλαιόλαδοΚολυμβάριΧανίωνΚρήτης,ΠΟΠ.ΝομόςΧανίων
- ΕλαιόλαδοΑποκόρωναΧανίωνΚρήτης,ΠΟΠ.ΝομόςΧανίων
- Ελαιόλαδο Βόρειος Μυλοπόταμος Ρεθύμνου Κρήτης, ΠΟΠ. Νομός Ρεθύμνης
- Ελαιόλαδο Πεζά Ηρακλείου Κρήτης, ΠΟΠ. Νομός Ηρακλείου
- Ελαιόλαδο Βιάννος Ηρακλείου Κρήτης, ΠΟΠ. Νομός Ηρακλείου
- Εξαιρετικά Παρθένο Ελαιόλαδο Θραψανό, ΠΟΠ. Νομός Ηρακλείου
- Ελαιόλαδο Σητεία Λασιθίου Κρήτης, ΠΟΠ. Νομός Λασιθίου 14.Θρούμπα Αμπαδιάς Ρεθύμνου Κρήτης, ΠΟΠ. Νομός Ρεθύμνης
Σε αυτό το σημείο, αξίζει να κάνουμε ιδιαίτερη αναφορά στην ελαιοκομία και το ελαιόλαδο, όπως και στην κτηνοτροφία και τα γαλακτοκομικά προιόντα, τα οποία αποτελούν τους βασικότερους άξιους αντιπροσώπους της Κρητικής διατροφής.
Ελαιόλαδο
Το ελαιόλαδο είναι το πιο μεγάλο μυστικό της Κρητικής Διατροφής και της Κρητικής μακροζωίας. Στην Κρήτη παράγεται εξαιρετικής ποιότητας ελαιόλαδο και τα προϊόντα της ελιάς είναι διεθνώς αναγνωρισμένα. Η ποιοτική κατάταξη του ελαιολάδου ακολουθεί διεθνείς σταθερές που συμβάλλουν στην τελική αξιολόγησή του. Αυτές είναι:
- Το χρώμα: το χρώμα του ελαιολάδου μπορεί να ποικίλει από σκούρο πράσινο μέχρι ανοιχτό πράσινο (χρυσαφί), με πολλές ενδιάμεσες και άλλες αποχρώσεις. Αυτό οφείλεται στις ουσίες που κυριαρχούν στον ελαιόκαρπο.
- Η παχύτητα: η παχύτητα του ελαιολάδου εξαρτάται από την ποικιλία και την περιοχή που παράγεται.
- Η διαύγεια: το ελαιόλαδο που προέρχεται από ώριμο καρπό έχει υψηλή διαύγεια, σε αντίθεση με το ελαιόλαδο που προέρχεται από πρώιμο καρπό.
- Η οσμή και η γεύση: (Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά) η οσμή και η γεύση του ελαιολάδου μπορεί να δείξει πολλά για την ποιότητά του. Η ευχάριστη οσμή και γεύση υποδηλώνουν ιδιαίτερα γνωρίσματα και μπορεί να οφείλονται στην περιοχή στην οποία καλλιεργήθηκαν τα ελαιόδεντρα, καθώς και στον τρόπο καλλιέργειάς τους. Η πικρή γεύση φανερώνει ότι ο ελαιόκαρπος μαζεύτηκε πριν ωριμάσει. Τα θετικά χαρακτηριστικά είναι το φρουτώδες, το πικρό και το πικάντικο.
- Η οξύτητα: ο βαθμός οξύτητας του ελαιολάδου υποδηλώνει την περιεκτικότητα του σε ελαϊκό οξύ και εξαρτάται από το στάδιο ωρίμανσης του ελαιοκάρπου, τον τρόπο συγκομιδής του και το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ συγκομιδής και παραγωγής ελαιολάδου.
Σύμφωνα με το Παράρτημα Ι του Κοινοτικού Κανονισμού 865/04 «σχετικά με την Κοινή Οργάνωση Αγοράς Ελαιολάδου και Επιτραπέζιων Ελιών», οι ποιοτικές κατηγορίες των ελαιολάδων και των πυρηνελαίων επιτρέπεται να διακινούνται και να πωλούνται ενδοκοινοτικά, εφόσον περιγράφονται και ορίζονται ως εξής:
- Παρθένα Ελαιόλαδα. Έλαια που λαμβάνονται από τον ελαιόκαρπο μόνο με μηχανικές μεθόδους ή άλλες φυσικές επεξεργασίες, με συνθήκες που δεν προκαλούν αλλοίωση του ελαίου και τα οποία δεν έχουν υποστεί καμία άλλη επεξεργασία πλην της πλύσης, της μετάγγισης, της φυγοκέντρισης και της διήθησης. Τα έλαια αυτά κατατάσσονται και ταξινομούνται αναλυτικά με τις ακόλουθες ονομασίες:
- Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο. Το ελαιόλαδο, του οποίου η περιεκτικότητα σε ελεύθερα λιπαρά οξέα (οξύτητα), δεν υπερβαίνει τα 0,8 g ανά 100 g (0,8%) και τα άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του είναι σύμφωνα με τα προβλεπόμενα για την κατηγορία αυτή. Τουλάχιστο το 90 % του παραγόμενου ελαιολάδου στο νησί ανοίκει στην κατηγορία αυτή.
- Παρθένο Ελαιόλαδο. Το ελαιόλαδο η οξύτητα του οποίου δεν υπερβαίνει το 2,0% και τα άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του είναι σύμφωνα με τα προβλεπόμενα για την κατηγορία αυτή.
- Ελαιόλαδο Λαμπάντε. Το ελαιόλαδο του οποίου η οξύτητα είναι μεγαλύτερη του 2,0% και τα άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του είναι σύμφωνα με τα προβλεπόμενα για την κατηγορία αυτή
- Εξευγενισμένο Ελαιόλαδο. Το ελαιόλαδο που λαμβάνεται από τον εξευγενισμό παρθένων ελαιολάδων, η οξύτητα του οποίου δεν υπερβαίνει το 0,3 % .
- Ελαιόλαδο-αποτελούμενο από εξευγενισμένα ελαιόλαδα και παρθένα ελαιόλαδα. Το έλαιο που λαμβάνεται από ανάμειξη εξευγενισμένου ελαιολάδου και παρθένων ελαιολάδων, εκτός από το ελαιόλαδο λαμπάντε, η οξύτητα του οποίου δεν υπερβαίνει το 1,0%.
- Ακατέργαστο Πυρηνέλαιο. Το έλαιο που λαμβάνεται από τους πυρήνες της ελιάς, κατόπιν επεξεργασίας με διαλύτες ή με φυσικά μέσα.
- Εξευγενισμένο Πυρηνέλαιο. Το έλαιο που λαμβάνεται από τον εξευγενισμό του ακατέργαστου πυρηνελαίου, η οξύτητα του οποίου δεν υπερβαίνει το 0,3%.
- Πυρηνέλαιο. Το έλαιο που λαμβάνεται από ανάμειξη εξευγενισμένου πυρηνελαίου και παρθένων ελαιολάδων, εκτός από το ελαιόλαδο λαμπάντε, η οξύτητα του οποίου δεν υπερβαίνει το 1,0%.
10 Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών και πρωτοβάθμιοι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί, ασχολούνται με την παραγωγή και τυποποίηση του ελαιόλαδου. Όλοι αυτοί έχουν αναπτύξει σπουδαία εξαγωγική δραστηριότητα και οι περισσότεροι έχουν κατακτήσει διεθνή βραβεία για την ποιότητα του ελαιολάδου που συσκευάζουν και πωλούν στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Μεγάλος είναι ο αριθμός των ιδιωτικών επιχειρήσεων που ασχολούνται με την παραγωγή και τυποποίηση του ελαιολάδου στην Κρήτη. Σύμφωνα με το μητρώο των τεσσάρων Επιμελητηρίων της Κρήτης, συνολικά οι επιχειρήσεις (ιδιωτικές και συνεταιρισμοί) που υπάρχουν στο νησί και ασχολούνται με το εμπόριο ελαιολάδου φτάνουν στον αριθμό τις 525, από τις οποίες οι 263 βρίσκονται στο νομό Ηρακλείου, οι 137 στο νομό Χανίων, οι 90 στο νομό Ρεθύμνου και οι 35 στο νομό Λασιθίου (στοιχεία Επιμελητηρίων Κρήτης). Με την τυποποίηση ασχολούνται 40 επιχειρήσεις και βρίσκονται οι 24 στο νομό Ηρακλείου, οι 4 στο νομό Χανίων, οι 3 στο νομό Ρεθύμνου και οι 9 στο νομό Λασιθίου.Τα ιδιωτικά και συνεταιριστικά ελαιοτριβεία είναι πάνω από 500.
Στην Κρήτη σήμερα υπάρχει ένας πληθυσμός από 35,5 εκατομμύρια ελαιόδεντρα, ποικιλίας κορωναίικης, τσουνάτης και χοντρολιάς, τα οποία ανοίκουν σε 96.000 περίπου αγροτικές εκμεταλεύσεις και καταλαμβάνουν έκταση 1.700.000 στρ. Η συνολική παραγωγή λαδιού ανέρχεται σε 65 -70.000 χιλιάδες tn η οποία μπορεί να φτάσει σε χρονιές μέγιστης παραγωγής τους 100.000 tn.
Κτηνοτροφία, γάλα και Τυροκομικά προιόντα
Η κτηνοτροφία του νησιού στηρίζεται σε μικρά ζώα (αίγες, πρόβατα) ντόπιων φυλών και καθόλου σε αγελάδες. Επίσης, στηρίζεται στην
12
ελεύθερη βοσκή και δεν υπάρχουν κτηνοτροφικές επιχειρήσεις που να κρατούν κλειστά τα ζώα για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Τα ζώα της Κρήτης είναι όλο το χρόνο ελεύθερα στα βουνά ή στα χειμαδιά και τρέφονται εκτός των άλλων, με άγρια χόρτα και βότανα. Η παραδοσιακή αυτή μορφή κτηνοτροφίας βασίζεται στην εμπειρία πολλών αιώνων, και η μόνη ουσιώδης διαφορά της από το παρελθόν έγκειται στο ότι η επεξεργασία του γάλακτος δεν γίνεται πλέον δίπλα στις στάνες αλλά σε σύγχρονες τυροκομικές εγκαταστάσεις, σε εργοστάσια που διατηρούν τις παραδοσιακές μορφές της τυροκομικής, τηρώντας παράλληλα όλους τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας των τροφίμων με τρόπο σχολαστικό. Αυτές παράγουν τα φημισμένα κρητικά γαλακτοκομικά:
- Ανθότυρος
- ΑνθότυροςΞηρός
- Γαλομυζήθρα
- Γιαούρτι
- ΓραβιέραΚρήτης
- ΠηχτόγαλοΧανίων
- Κεφαλοτύρι
- Λευκότυρίάλμης
- Μαλάκα
- Μυζήθρα
- Ξίγαλο
- Ξινομυζήθρα
- Στάκα
- Στακοβούτυρο
- Τυροζούλι
Στα 50 τυροκομεία της Κρήτης, εκ των οποίων τα 24 είναι στο Ηράκλειο και τα 16 στο Ρεθύμνο, η σεζόν ξεκινάει από τον Νοέμβριο και ολοκληρώνεται τον Ιούλιο. Το 70% του γάλακτος γίνεται σκληρό τυρί (γραβιερα και κεφαλοτυρι), το 20% λευκό τυρί άλμης και το υπόλοιπο 10%, άλλα προϊόντα (μυζήθρα ξυνομυζηθρα κτλ.)
Βεβαίως και δεν πρέπει να αμελήσουμε να αναφέρουμε το σοβαρό ρόλο που διαδραματίζουν στον τομέα της παραγωγής, της τυποποίησης και της μεταποίησης
- τα αμπελοοινικά προιόντα κρασί και τσικουδιά, επιταπέζιο σταφύλι και σταφίδα,
- τα κρητικά κηπευτικά,
- τα χόρτα και τα βότανα που ανοίκουν σε ένα από τα πλουσιότερα οικοσυστήματα της ευρώπης,
- το μέλι, που ύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία στην Κρήτη δραστηριοποιούνται 2200 μελισσοκόμοι με 143.000 κυψέλες.
- τις δενδρώδεις καλλειέργιες και κυρίως τα εσπεριδοειδή πορτοκάλι, κίτρο, το αβοκάντο, το κεράσι, το βύσινο, το κάστανο, τα ρόγδια, τα σύκα, τα ντόπια μήλα και αχλάδια.
- τα κρητικά παξιμάδια
Οι προοπτικές είναι μεγάλες, όπως και η αξία των προιόντων της Κρήτης.
Αξίζει να θυμηθούμε την πρόσφατη ανακοίνωση ομάδος καθηγητών του Πανεπιστημίου Κρήτης για την Παρασκευή της «κρητικής ασπιρίνης», που αποτελεί παγκόσμια πατέντα με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Συσκευασμένη σε κάψουλα, είναι ένα φυσικό προϊόν που αποτελείται αποκλειστικά από τρία είδη κρητικών βοτάνων διαλυμένων σε ελαιόλαδο. Συνδυάζει την απόλυτη αξιοποίηση των κρητικών βοτάνων με τις αυστηρές προδιαγραφές που θέτει η σύγχρονη φαρμακευτική επιστήμη. αποτελεί φάρμακο και όχι συμπλήρωμα διατροφής.
Εμπνευστές της έρευνας είναι οι καθηγητές Ιατρικής Ηλίας Καστανάς και Χρήστος Λιόνης και ο καθηγητής Βιολογίας Στέργιος Πυρίντσος. Για την παρασκευή του φαρμάκου συνεργάστηκαν, επίσης, η Ενωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Ρεθύμνου και η ελληνική φαρμακοβιομηχανία Gallenica. Το σημαντικότερο κίνητρο για την παρασκευή του φαρμάκου αποτέλεσε η αναπτυξιακή κατεύθυνση που δίνεται στους ελαιοκαλλιεργητές του Ρεθύμνου.
- Γραβιέρα Κρήτης, ΠΟΠ. Που έχει αποδοθεί σε όλους τους νομούς της Κρήτης
- ΚρητικόΠαξιμάδι,ΠΓΕ.ΌλοιοινομοίτηςΚρήτης
- Ξυνομυζήθρα Κρήτης, ΠΟΠ. Όλοι οι νομοί της Κρήτης
- ΠηχτόγαλοΧανίωνΚρήτης,ΠΟΠ.ΝομόςΧανίων
- ΠορτοκάλιαΜάλεμεΧανίωνΚρήτης,ΠΟΠ.ΝομόςΧανίων
- ΕλαιόλαδοΧανιάΚρήτης,ΠΓΕ.ΝομόςΧανίων
- ΕλαιόλαδοΚολυμβάριΧανίωνΚρήτης,ΠΟΠ.ΝομόςΧανίων
- ΕλαιόλαδοΑποκόρωναΧανίωνΚρήτης,ΠΟΠ.ΝομόςΧανίων
- Ελαιόλαδο Βόρειος Μυλοπόταμος Ρεθύμνου Κρήτης, ΠΟΠ. Νομός Ρεθύμνης
- Ελαιόλαδο Πεζά Ηρακλείου Κρήτης, ΠΟΠ. Νομός Ηρακλείου
- Ελαιόλαδο Βιάννος Ηρακλείου Κρήτης, ΠΟΠ. Νομός Ηρακλείου
- Εξαιρετικά Παρθένο Ελαιόλαδο Θραψανό, ΠΟΠ. Νομός Ηρακλείου
- Ελαιόλαδο Σητεία Λασιθίου Κρήτης, ΠΟΠ. Νομός Λασιθίου 14.Θρούμπα Αμπαδιάς Ρεθύμνου Κρήτης, ΠΟΠ. Νομός Ρεθύμνης
Σε αυτό το σημείο, αξίζει να κάνουμε ιδιαίτερη αναφορά στην ελαιοκομία και το ελαιόλαδο, όπως και στην κτηνοτροφία και τα γαλακτοκομικά προιόντα, τα οποία αποτελούν τους βασικότερους άξιους αντιπροσώπους της Κρητικής διατροφής.
Ελαιόλαδο
Το ελαιόλαδο είναι το πιο μεγάλο μυστικό της Κρητικής Διατροφής και της Κρητικής μακροζωίας. Στην Κρήτη παράγεται εξαιρετικής ποιότητας ελαιόλαδο και τα προϊόντα της ελιάς είναι διεθνώς αναγνωρισμένα. Η ποιοτική κατάταξη του ελαιολάδου ακολουθεί διεθνείς σταθερές που συμβάλλουν στην τελική αξιολόγησή του. Αυτές είναι:
- Το χρώμα: το χρώμα του ελαιολάδου μπορεί να ποικίλει από σκούρο πράσινο μέχρι ανοιχτό πράσινο (χρυσαφί), με πολλές ενδιάμεσες και άλλες αποχρώσεις. Αυτό οφείλεται στις ουσίες που κυριαρχούν στον ελαιόκαρπο.
- Η παχύτητα: η παχύτητα του ελαιολάδου εξαρτάται από την ποικιλία και την περιοχή που παράγεται.
- Η διαύγεια: το ελαιόλαδο που προέρχεται από ώριμο καρπό έχει υψηλή διαύγεια, σε αντίθεση με το ελαιόλαδο που προέρχεται από πρώιμο καρπό.
- Η οσμή και η γεύση: (Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά) η οσμή και η γεύση του ελαιολάδου μπορεί να δείξει πολλά για την ποιότητά του. Η ευχάριστη οσμή και γεύση υποδηλώνουν ιδιαίτερα γνωρίσματα και μπορεί να οφείλονται στην περιοχή στην οποία καλλιεργήθηκαν τα ελαιόδεντρα, καθώς και στον τρόπο καλλιέργειάς τους. Η πικρή γεύση φανερώνει ότι ο ελαιόκαρπος μαζεύτηκε πριν ωριμάσει. Τα θετικά χαρακτηριστικά είναι το φρουτώδες, το πικρό και το πικάντικο.
- Η οξύτητα: ο βαθμός οξύτητας του ελαιολάδου υποδηλώνει την περιεκτικότητα του σε ελαϊκό οξύ και εξαρτάται από το στάδιο ωρίμανσης του ελαιοκάρπου, τον τρόπο συγκομιδής του και το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ συγκομιδής και παραγωγής ελαιολάδου.
Σύμφωνα με το Παράρτημα Ι του Κοινοτικού Κανονισμού 865/04 «σχετικά με την Κοινή Οργάνωση Αγοράς Ελαιολάδου και Επιτραπέζιων Ελιών», οι ποιοτικές κατηγορίες των ελαιολάδων και των πυρηνελαίων επιτρέπεται να διακινούνται και να πωλούνται ενδοκοινοτικά, εφόσον περιγράφονται και ορίζονται ως εξής:
- Παρθένα Ελαιόλαδα. Έλαια που λαμβάνονται από τον ελαιόκαρπο μόνο με μηχανικές μεθόδους ή άλλες φυσικές επεξεργασίες, με συνθήκες που δεν προκαλούν αλλοίωση του ελαίου και τα οποία δεν έχουν υποστεί καμία άλλη επεξεργασία πλην της πλύσης, της μετάγγισης, της φυγοκέντρισης και της διήθησης. Τα έλαια αυτά κατατάσσονται και ταξινομούνται αναλυτικά με τις ακόλουθες ονομασίες:
- Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο. Το ελαιόλαδο, του οποίου η περιεκτικότητα σε ελεύθερα λιπαρά οξέα (οξύτητα), δεν υπερβαίνει τα 0,8 g ανά 100 g (0,8%) και τα άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του είναι σύμφωνα με τα προβλεπόμενα για την κατηγορία αυτή. Τουλάχιστο το 90 % του παραγόμενου ελαιολάδου στο νησί ανοίκει στην κατηγορία αυτή.
- Παρθένο Ελαιόλαδο. Το ελαιόλαδο η οξύτητα του οποίου δεν υπερβαίνει το 2,0% και τα άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του είναι σύμφωνα με τα προβλεπόμενα για την κατηγορία αυτή.
- Ελαιόλαδο Λαμπάντε. Το ελαιόλαδο του οποίου η οξύτητα είναι μεγαλύτερη του 2,0% και τα άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του είναι σύμφωνα με τα προβλεπόμενα για την κατηγορία αυτή
- Εξευγενισμένο Ελαιόλαδο. Το ελαιόλαδο που λαμβάνεται από τον εξευγενισμό παρθένων ελαιολάδων, η οξύτητα του οποίου δεν υπερβαίνει το 0,3 % .
- Ελαιόλαδο-αποτελούμενο από εξευγενισμένα ελαιόλαδα και παρθένα ελαιόλαδα. Το έλαιο που λαμβάνεται από ανάμειξη εξευγενισμένου ελαιολάδου και παρθένων ελαιολάδων, εκτός από το ελαιόλαδο λαμπάντε, η οξύτητα του οποίου δεν υπερβαίνει το 1,0%.
- Ακατέργαστο Πυρηνέλαιο. Το έλαιο που λαμβάνεται από τους πυρήνες της ελιάς, κατόπιν επεξεργασίας με διαλύτες ή με φυσικά μέσα.
- Εξευγενισμένο Πυρηνέλαιο. Το έλαιο που λαμβάνεται από τον εξευγενισμό του ακατέργαστου πυρηνελαίου, η οξύτητα του οποίου δεν υπερβαίνει το 0,3%.
- Πυρηνέλαιο. Το έλαιο που λαμβάνεται από ανάμειξη εξευγενισμένου πυρηνελαίου και παρθένων ελαιολάδων, εκτός από το ελαιόλαδο λαμπάντε, η οξύτητα του οποίου δεν υπερβαίνει το 1,0%.
10 Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών και πρωτοβάθμιοι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί, ασχολούνται με την παραγωγή και τυποποίηση του ελαιόλαδου. Όλοι αυτοί έχουν αναπτύξει σπουδαία εξαγωγική δραστηριότητα και οι περισσότεροι έχουν κατακτήσει διεθνή βραβεία για την ποιότητα του ελαιολάδου που συσκευάζουν και πωλούν στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Μεγάλος είναι ο αριθμός των ιδιωτικών επιχειρήσεων που ασχολούνται με την παραγωγή και τυποποίηση του ελαιολάδου στην Κρήτη. Σύμφωνα με το μητρώο των τεσσάρων Επιμελητηρίων της Κρήτης, συνολικά οι επιχειρήσεις (ιδιωτικές και συνεταιρισμοί) που υπάρχουν στο νησί και ασχολούνται με το εμπόριο ελαιολάδου φτάνουν στον αριθμό τις 525, από τις οποίες οι 263 βρίσκονται στο νομό Ηρακλείου, οι 137 στο νομό Χανίων, οι 90 στο νομό Ρεθύμνου και οι 35 στο νομό Λασιθίου (στοιχεία Επιμελητηρίων Κρήτης). Με την τυποποίηση ασχολούνται 40 επιχειρήσεις και βρίσκονται οι 24 στο νομό Ηρακλείου, οι 4 στο νομό Χανίων, οι 3 στο νομό Ρεθύμνου και οι 9 στο νομό Λασιθίου.Τα ιδιωτικά και συνεταιριστικά ελαιοτριβεία είναι πάνω από 500.
Στην Κρήτη σήμερα υπάρχει ένας πληθυσμός από 35,5 εκατομμύρια ελαιόδεντρα, ποικιλίας κορωναίικης, τσουνάτης και χοντρολιάς, τα οποία ανοίκουν σε 96.000 περίπου αγροτικές εκμεταλεύσεις και καταλαμβάνουν έκταση 1.700.000 στρ. Η συνολική παραγωγή λαδιού ανέρχεται σε 65 -70.000 χιλιάδες tn η οποία μπορεί να φτάσει σε χρονιές μέγιστης παραγωγής τους 100.000 tn.
Κτηνοτροφία, γάλα και Τυροκομικά προιόντα
Η κτηνοτροφία του νησιού στηρίζεται σε μικρά ζώα (αίγες, πρόβατα) ντόπιων φυλών και καθόλου σε αγελάδες. Επίσης, στηρίζεται στην
12
ελεύθερη βοσκή και δεν υπάρχουν κτηνοτροφικές επιχειρήσεις που να κρατούν κλειστά τα ζώα για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Τα ζώα της Κρήτης είναι όλο το χρόνο ελεύθερα στα βουνά ή στα χειμαδιά και τρέφονται εκτός των άλλων, με άγρια χόρτα και βότανα. Η παραδοσιακή αυτή μορφή κτηνοτροφίας βασίζεται στην εμπειρία πολλών αιώνων, και η μόνη ουσιώδης διαφορά της από το παρελθόν έγκειται στο ότι η επεξεργασία του γάλακτος δεν γίνεται πλέον δίπλα στις στάνες αλλά σε σύγχρονες τυροκομικές εγκαταστάσεις, σε εργοστάσια που διατηρούν τις παραδοσιακές μορφές της τυροκομικής, τηρώντας παράλληλα όλους τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας των τροφίμων με τρόπο σχολαστικό. Αυτές παράγουν τα φημισμένα κρητικά γαλακτοκομικά:
- Ανθότυρος
- ΑνθότυροςΞηρός
- Γαλομυζήθρα
- Γιαούρτι
- ΓραβιέραΚρήτης
- ΠηχτόγαλοΧανίων
- Κεφαλοτύρι
- Λευκότυρίάλμης
- Μαλάκα
- Μυζήθρα
- Ξίγαλο
- Ξινομυζήθρα
- Στάκα
- Στακοβούτυρο
- Τυροζούλι
Στα 50 τυροκομεία της Κρήτης, εκ των οποίων τα 24 είναι στο Ηράκλειο και τα 16 στο Ρεθύμνο, η σεζόν ξεκινάει από τον Νοέμβριο και ολοκληρώνεται τον Ιούλιο. Το 70% του γάλακτος γίνεται σκληρό τυρί (γραβιερα και κεφαλοτυρι), το 20% λευκό τυρί άλμης και το υπόλοιπο 10%, άλλα προϊόντα (μυζήθρα ξυνομυζηθρα κτλ.)
Βεβαίως και δεν πρέπει να αμελήσουμε να αναφέρουμε το σοβαρό ρόλο που διαδραματίζουν στον τομέα της παραγωγής, της τυποποίησης και της μεταποίησης
- τα αμπελοοινικά προιόντα κρασί και τσικουδιά, επιταπέζιο σταφύλι και σταφίδα,
- τα κρητικά κηπευτικά,
- τα χόρτα και τα βότανα που ανοίκουν σε ένα από τα πλουσιότερα οικοσυστήματα της ευρώπης,
- το μέλι, που ύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία στην Κρήτη δραστηριοποιούνται 2200 μελισσοκόμοι με 143.000 κυψέλες.
- τις δενδρώδεις καλλειέργιες και κυρίως τα εσπεριδοειδή πορτοκάλι, κίτρο, το αβοκάντο, το κεράσι, το βύσινο, το κάστανο, τα ρόγδια, τα σύκα, τα ντόπια μήλα και αχλάδια.
- τα κρητικά παξιμάδια
Οι προοπτικές είναι μεγάλες, όπως και η αξία των προιόντων της Κρήτης.
Αξίζει να θυμηθούμε την πρόσφατη ανακοίνωση ομάδος καθηγητών του Πανεπιστημίου Κρήτης για την Παρασκευή της «κρητικής ασπιρίνης», που αποτελεί παγκόσμια πατέντα με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Συσκευασμένη σε κάψουλα, είναι ένα φυσικό προϊόν που αποτελείται αποκλειστικά από τρία είδη κρητικών βοτάνων διαλυμένων σε ελαιόλαδο. Συνδυάζει την απόλυτη αξιοποίηση των κρητικών βοτάνων με τις αυστηρές προδιαγραφές που θέτει η σύγχρονη φαρμακευτική επιστήμη. αποτελεί φάρμακο και όχι συμπλήρωμα διατροφής.
Εμπνευστές της έρευνας είναι οι καθηγητές Ιατρικής Ηλίας Καστανάς και Χρήστος Λιόνης και ο καθηγητής Βιολογίας Στέργιος Πυρίντσος. Για την παρασκευή του φαρμάκου συνεργάστηκαν, επίσης, η Ενωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Ρεθύμνου και η ελληνική φαρμακοβιομηχανία Gallenica. Το σημαντικότερο κίνητρο για την παρασκευή του φαρμάκου αποτέλεσε η αναπτυξιακή κατεύθυνση που δίνεται στους ελαιοκαλλιεργητές του Ρεθύμνου.